زبان و ادبیات فارسی

ادبیات فارسی دبیرستان

زبان و ادبیات فارسی

ادبیات فارسی دبیرستان

خلاصه درس و بیاموزیم و پاسخ خودآزمایی های زبان فارسی۲

پاسخ خودآزمایی های زبان فارسی۲       

خلاصه ی درس اول :

- زبان و گفتار دو پدیده جدا از هم هستند .

- گفتار پدیده ی مادی ، فیزیولوژیایی و روان شناختی است .

- با محروم شدن فرد از تکلم ، فهم آوایی از میان نمی رود .

- زبان توانایی تولید و درک جملات است ؛ گفتار کاربرد عملی این توانایی است .

بیاموزیم :

در زبان فارسی نباید به پیروی از زبان عربی ، کلمات فارسی را با .... یَت ( یّة ) همراه کنیم ؛ بنابراین به کاربردن کلماتی مانند خوبیّت ، رهبریّت ، آشنائیّت ، منیّت ، دوئیّت ، شهریّت ، برتریّت و .... صحیح نیست . اما کلماتی مانند : بشریّت ، مدیریّت ،

انسانیّت و ... چون عربی هستند ، اشکالی ندارد .

خود آزمایی درس اول :

1) تمایز زبان و گفتار را با قواعد شطرنج و بازی شطرنج مقایسه کنید .

با توجه به متن درس می توان گفت که توانش زبانی، ثابت و غیر قابل تغییر است و هیچ گونه خطا و اشتباهی در آن اتفاق نمی افتد . بلکه خطا و اشتباه در گفتار رخ می دهد . قواعد شطرنج نیز مثل توانش زبانی ثابت و غیر قابل تغییر است اما خود بازی شطرنج مانند گفتار است که امکان خطا و اشتباه در آن بسیار است .

2) چگونه می توانیم ثابت کنیم که کرولال ها از توانش زبانی برخوردارند .

زیرا ارتباط افراد کرولال با دیگران ازطریق نمودحرکتی است و با این روش مقصود همدیگر را درک می کنند.

3) فواید تمایز میان زبان و گفتار را در یک بند بنویسید .

الف)  تمایز زبان و گفتار به ما کمک می کند تا بدانیم که خطا و اشتباه فقط در گفتار رخ می دهدولی رفع واصلاح آن به وسیله زبان صورت می گیرد .  ب) افراد کر و لال نیز از توانایی ذهنی زبان برخوردارند و به هنگام استفاده از آن به جای  نمود آوایی یا گفتار ازنمود حرکتی کمک می گیرند .  ج)براساس این تمایز نشان می دهیم که چرا گوناگونی لهجه ای و گویشی به یگانگی زبان آسیبی وارد نمی رسانند. علت این امر آن است که گوناگونی یاد شده به گفتار مربوط است نه به زبان .

4) چرا به کاربردن کلماتی چون « آشنائیّت » و « خوبیّت » و « ایرانیّت » درست نیست ؟ شکل درست این کلمات را بنویسید.

زیرا واژه های « آشنا ، خوب ، ایرانی » فارسی اند و « یّت » پسوند مصدر ساز عربی است که به کار بردن آن با کلمه های فارسی درست نیست . بهتر است این کلمات را این گونه به کار بریم : « آشنایی » یا « آشنا بودن » ، « خوبی » یا « خوبی بودن »

و « ایرانی » یا « ایرانی بودن » . 

ادامه مطلب ...

پاسخ سوالات درس تاریخ ادبیات 1 علوم انسانی دوم دبیرستان

خود آزمایی درس اول :

1- ویژگی های خط تصویری چیست ؟

نخستین نوشتارهای انسان ، بسیار ساده و ابتدایی بوده است ؛ به این معنی که با طرزی به دور از ظرافت ، تصویر چیزها را می کشیدند و به این ترتیب ، مقصود خود را به دیگران می فهماندند . به این نوع خط ، « خط تصوبری » می گویند.

2- الفبا، برای اولین بار در میان کدام یک از اقوام و در چه زمانی رواح رواج پیدا کرد؟

در میان فنیقیها و حدود سه هزار سال قبل از میلاد.

3- منظور از « شاخص ها » و « سنت گذاران » چیست ؟

افرادی هستند که مهم ترین ویژگی های ادبی یک مقطع را می توان در آثار آن ها پیدا کرد . به عبارت دیگر ، آن افراد به چنان اهمیت و موقعیتی دست یافته اند که : 1- ویژگی های آثار پیش از آن ها به نحوی مستقل و رو به کمال در آثارشان پیداست و می توان آن ها را فرزندان واقعی زمانه خویش دانست ؛2- به دلیل همین ویژگی و درک درستی که از مقتضات اجتماعی وفرهنگی و ادبی عصر خویش دارند ، قادرند به خلق آثار و طرح اندیشه هایی دست بزنند که آثار بعدی به نحو بارزی تحت تاثیر کارها و افکار آن ها قرار گیرد .

 

ادامه مطلب ...

پاسخ سوالات درس تاریخ ادبیات 2

خودآزمایی درس1::جواب سوال1:در قلمرو ادبیات وذوق روزبه روزسستی وضعف وبی ضابطگی آشکارترشد.گذشته ازحضورورواج پاره ای واژه های مغولی در زبان و ادبیات فارسی دل مردگی وبی سرانجامی وبلاتکلیفی با اندیشه ی ادبی فارسی قرین گشت ذوق هاپژمرده شدوعواطف شاعران ونویسندگان ازخلاقیت بازماند.جواب سوال2:     شاهرخ میرزاپس ازآن که شهر هرات رامرکزفرمانروایی خود قرارداد با علاقه ای که به هنرو فرهنگ اسلامی داشت نظر هنرمندان وصاحبان ذوق از جمله خوش نویسان وشاعران راجلب کردوحامی نهضت بزرگ هنری عصر خویش شد.جواب سوال 3:     در عصر حافظ پهنه ی وسیعی زیستگاه و قلمرو بالندگی زبان وفرهنگ فارسی بود.شبه قاره ی هندو آسیای صغیر همچنان میزبان زبان فارسی بودوآذربایجان واصفهان وفلات مرکزی ایران هم دانشوران وهنرمندان خاص خود راداشت.اقلیم پارس به رغم کشمکش های تاریخی فراوانی که دراثرروی کارآمدن خاندان تیموری جریان داشت مانندگذشته کانون جوشنده ی زبان وشعر فارسی بودوشیراز همچنان پایتخت شعر وادب این عصربه شمارمی رفت.وجود فرهنگ شهرهای بزرگی مثل نیشابورسبزوارتوس مرووبه خصوص هرات موجب شدخراسان از لحاظ شعروادب موقعیت پیشین خودراحفظ کند.ادامه درس ها  

 
ادامه مطلب ...

درس دوازدهم ( درآمدی بر عصر بیداری )

( بخش هفتم ـ عصر بیداری )

درس دوازدهم ( درآمدی بر عصر بیداری یا دوران نهضت مشروطه )

1 ـ در آستانه ی مشروطه چه عواملی سبب دگرگونی چهره ی فرهنگی جامعه ی ایران شد؟ ( صص. 94 و 95 )

2 ـ چگونه اندیشه ی غرب گرایی در جامعه ی ایرانی زمینه ی رشد و پرورش پیدا کرد؟ ( ص. 95 )

3 ـ علمای شیعه چه تأثیری بر حرکت های اجتماعی عصر قاجار داشتند ؟ ( ص. 95 )

4 ـ استبداد صغیر چه دوره ای است ؟ ( ص. 96 )  

5 ـ وجه مشخّصه ی شعر و ادب عصر بیداری را نسبت به ادبیات کهن توضیح دهید . ( ص. 96 )  ادامه مطلب ...